Wanneer controle zichzelf maskeert als begrip

Ik dacht altijd: ‘wanneer ik dingen begrijp, brengt dat peace of mind.‘ Als ik eens wist waarom mijn vader ziek werd, zou dat een geruststelling zijn. Als ik eens wist waarom een vriendschap niet werkt, dan is het makkelijker om los te laten. De praktijk wijst uit: zo werkt het niet. Het hele leven niet… Ik ben het type dat graag controle heeft. Ik ga lekker op voorspelbaarheid en ordelijkheid. Ritmes, rituelen en een plan.

Wanneer er veranderingen of onzekerheden het leven insluipen, word ik onrustig. Terwijl ik absoluut van vrijheid houd… en van verassingen, en nieuwe mensen ontmoeten. Toch vind ik het lastig, gedraag ik me weleens onzeker en ben ik een gewoontediertje. Ik stap niet op jan en alleman af, vind het nog altijd spannend om een ruimte met veel mensen binnen te lopen en mijn huis is mijn alles. Mijn eigen plekje. Misschien dat dit ook heeft te maken met introversie. Hsp. Wie zal het zeggen? In ieder geval heb ik graag een plan. En wanneer dingen niet gaan zoals verwacht, dan bekruip mij een unheimisch gevoel. Dan snap ik het niet meer… en dat hebben geloof ik zo’n beetje de meeste mensen.

Begrip
Begrip wordt gedefineerd als het vermogen om iets op te nemen. Het is hetzelfde als kennis, beseffen of bevatten. Mensen zoeken altijd naar antwoorden, dat zit in ons. We willen dingen begrijpen om de zin of onzin daarvan te bepalen. Om controle te hebben. We denken dat begrip ons helpt om grip te krijgen op het leven maar in werkelijkheid zorgt het voor meer angst. we denken dat het leven eenvoudiger wordt als we dingen begrijpen maar het wordt alleen maar angstiger.

COVID-19
De situatie van vandaag de dag is uitzonderlijk. In het nieuws spreekt men nog maar over één ding: COVID-19. Wat er nu gebeurt, hebben we nog nóóit meegemaakt. Daarom weten we er ook vrij weinig van. Onze hersenen draaien overuren om te snappen wat er eigenlijk aan de hand is. Om enigszins controle te vinden over de situatie. We spenderen tijd aan research, stories en headlines. Hoe erg is het? Hoeveel mensen zijn al geïnfecteerd? In welke delen van het land gaat het slecht? Wanneer komt er een vaccin? Hoe lang moeten we thuis blijven?

We zoeken naar antwoorden die er nog niet zijn. De waarheid is: er is veel in het leven dat we niet snappen en ook nooit zullen begrijpen. We weten nooit wat de dag van morgen brengt. Simpel gezegd: er zitten grenzen aan onze menselijke inzichten.

In tijden van crisis ligt het voor de hand om onszelf door angst te laten leiden. Maar in plaats daarvan kunnen we ons brein sturen: gebruik de kennis die je hebt wijs. Ook al weet je niet precies waarom dingen nu gaan zoals ze gaan. Waarom je dingen doet die je nu doet. Deel belangrijke informatie die je voorbij ziet komen. Herhaal berichten die belangrijk lijken. Focus jezelf op de dingen die je wél weet. Die nú belangrijk zijn.

Neem een stapje terug
Als we gewoon dingen zouden doen zonder te weten waarom, dan waren er geen hamsteraars. Want dan zouden we met de kennis die we hebben, er gewoon vanuit gaan dat er genoeg wc-papier is voor iedereen. Uit angst roven mensen de schappen leeg en denken hierbij niet aan een ander. Aan de oudere en zwakkere mensen die niet een, twee, drie vooraan in de supermarkt staan. Je weet dat er voor eten wordt gezorgd. Je weet dat je vrienden en familie hebt die je bellen. Je weet dat je de deur niet uit moet gaan als het niet nodig is. Je weet dat er ook mensen zijn die op deze manier vereenzamen. Je weet dat er instanties zijn die zich voor deze mensen inzetten. Je weet dat je niet onnodig risico’s moet nemen. Je weet dat er ondernemers zijn die het super zwaar hebben. Je weet ook hoe je deze mensen kunt steunen in moeilijke tijden. Je weet genoeg. Neem tijd om hier over na te denken in plaats van te denken aan dingen: ‘wat als’? We weten niet hoelang het gaat duren. We weten niet of er een medicijn gaat komen. We weten niet of de aanpak van de overheid helpt… we weten één ding zeker. Deze tijd komen we samen door. Het gaat voorbij. Een virus gaat voorbij. Leef in het hier en in het nu. Denk aan alle zorgverleners die zich inzetten, aan de hulpmiddelen die nodig zijn. Houd je open ogen voor de dingen die vandaag belangrijk zijn. Meer dan dat kunnen we niet controleren.