Mindful opvoeden vanuit gevoel
In de opvoeding is voelen een belangrijk aspect om niet vanuit emotie te handelen. Het handelen vanuit emoties of jezelf verliezen in een emotie, zoals boosheid, irritatie, afschuw of teleurstelling voelt vaak niet fijn als je het gevoel waaruit het ontstaat niet hebt benoemd. Kinderen hebben in de opvoeding grenzen nodig. Dat zorgt ervoor dat je niet achter je kind ‘aan rent’. Als ouder en opvoeder bied je met grenzen veiligheid en structuur. Opvoeden vanuit gevoel is je eigen gevoelens kunnen benoemen, luisteren naar de behoefte van jouw gevoelens en deze delen in de vorm van verwachtingen en grenzen. Zo worden jouw gevoelens erkend en begrepen en verliest emotie zijn kracht.
Handelen vanuit emotie
Wat bedoel ik precies met handelen vanuit emotie? Je voelt je bijvoorbeeld onrustig door je kinderen en reageert geïrriteerd. Het kan ook dat je je onrustig voelt en vanuit dit gevoel met een vrolijke emotie van blijheid handelt door je kind zijn of haar zin te geven of voor onnodige afleiding te zorgen. Handelen vanuit emoties betekent dat we het onderliggende gevoel niet bewust uitspreken en dat kost ons onbewust of soms bewust energie want we zijn niet helemaal eerlijk. Het kan gebeuren dat er een emotioneel conflict volgt of er gezinspatronen ontstaan die op de langere termijn van invloed zijn op de ontwikkeling van je kind. Emoties hebben we als mens en die mogen er zijn. Door er open en eerlijk aandacht aan te schenken kunnen ze je hulpmiddel ervaren wat je op dieper niveau voelt.
Wat zijn gevoelens?
Gevoelens zijn de fysieke sensaties in het lichaam en hoe jij deze uit. Gevoelens kan je niet waarnemen als je teveel in je hoofd zit. Door je aandacht te richten op je lichaam kan je waarnemen wat je daar voelt. Welke beoordeling je de fysieke sensatie geeft creëert het gevoel. Je voelt tijdens irritaties bijvoorbeeld veel drukte in je hoofd en benoemt dit als een onrustig gevoel.
Opvoeden vanuit gevoel
Gevoelens helpen ons grenzen te stellen zonder dat we vanuit emotie handelen. Grenzen kan je als ouder of opvoeder mindful aanreiken door het gevoel onder de emotie op te merken en te benoemen. In plaats van om vanuit irritaties een grens te stellen, is het benoemen van jouw gevoelens van onrust in je hoofd duidelijker en daardoor merkt je kind dat er voor jou een grens is bereikt. In de praktijk werkt dit zo: het is belangrijk om contact te maken en je grens te delen in de vorm van een verwachting: “Ik voel mij onrustig, het is dus tijd om te stoppen met harde geluiden maken. Kijk mij eens aan, luister naar mij, ik verwacht dat je stil bent, is dat duidelijk?”. Het zal niet zo zijn dat kinderen je gevoelens en verwachtingen direct beantwoorden. Kijk uit dat je dan niet alsnog in emotie schiet. Blijf bewust en nog steeds bij jouw gevoel. Erken aan jezelf dat dit jouw grens is en dat het klopt. Als je kind niet luistert naar je gevoel en verwachting dan is je kind uit contact en is er sprake van weerstand. Wat doe je dan?
Stappenplan om bij weerstand mindful in contact te komen:
1. Merk op, hoe voelt het voor jou dat je kind niet in contact staat met jou? Blijf aanwezig bij je gevoel wat opkomt bij weerstand en benoem dit: “Het voelt nog niet goed voor mij, je bent niet aanwezig en je luistert niet, dat voelt ongemakkelijk.”
2. Werk dan aan herstel van contact en acceptatie van jouw verwachting: ”Ik wil contact met je voor de rust, lukt het jou te luisteren? Kijk mij eens aan”.
3. Is je kind nog steeds afgeleid? Geef dan een heldere waarschuwing zonder emotie: “Dit is niet oké, je luistert niet en dat voelt niet goed voor mij” Dit is een waarschuwing. Ik verwacht dat je nu naar mij luistert en rustig doet. Is dit duidelijk?”. Kijk of je nu wel verbinding krijgt door oogcontact, een luisterend oor en een accepterend antwoord. Kan je kind jouw verwachting accepteren?
4. Nog steeds sprake van weerstand? Stop dan met het ‘harde werk’. Leg uit dat je alles hebt geprobeerd en dat je kind op een stilte moment op een neutrale plek weer bij zichzelf kan komen. Wees steunend en duidelijk: “Je mag boos of verdrietig zijn maar het is duidelijk wat ik van je verwacht, dat is rust en contact. Ik kom over 2 minuten terug, dan ben je rustig en in contact”. Laat je niet afleiden door emoties van je kind die dan kunnen opkomen. Dat hoort erbij, geef je kind het gevoel dat hij of zij zichzelf naar aanwezigheid en rust kan reguleren.
Moeite met opvoeden vanuit gevoel en omgaan met emotie? Moeite met grenzen stellen? Je hoeft dit niet alleen te doen. Kijk dan voor fijne begeleiding hierbij op mindtrainersvoorkinderen.nl
